Papież ze swoją kurią często wyjeżdżał poza Rzym zarówno po to, by schronić się przed letnim upałem i uciec od miejskiego zgiełku, ale także by odwiedzić terytoria papieskie. Wśród różnych miast, w których się zatrzymywał, było Rieti, gdzie brat Franciszek był kilkakrotnie zabierany przez brata Eliasza, głównie w celu leczenia oczu przez lekarzy pełniących służbę w kurii papieskiej. Z tego powodu dolina Rieti jest nierozerwalnie związana z historią franciszkańską, a zwłaszcza pustelnie w Fonte Colombo, La Foresta, Poggio Bustone i Greccio, miejsce, które zasłynęło przez swój związek z powstaniem żłóbka.
Po zatwierdzeniu przez papieża Honoriusza III Reguły braci mniejszych 29 listopada 1223 r. bullą Solet annuere brat Franciszek udał się do Greccio, gdzie obchodził Boże Narodzenie. Chociaż liturgicznie ważniejszą była Msza w dzień, asyżanin chciał szczególnie uroczyście upamiętnić Mszę o północy. Postarał się o woła i osła, biblijne zwierzęta nieobecne w Ewangelii, ale zaczerpnięte z pierwszego rozdziału Księgi proroka Izajasza. Nad żłóbkiem – po łacinie praesepe – sprawowana była Eucharystia, podczas której Franciszek jako diakon odczytał Ewangelię. Wszystko było zgodnie z tym, co pisze w Napomnieniach, według których tak jak „z tronu królewskiego zstąpił do łona Dziewicy”, tak „codziennie przychodzi do nas w pokornej postaci; co dzień zstępuje z łona Ojca na ołtarz w rękach kapłana” (Np 1, 16-18).
Wydarzenie to zostało uznane za tak ważne w życiu Świętego, że nie tylko Tomasz z Celano umieścił je jako moment przełomowy w narracji o życiu Franciszka, ale wkrótce na tym miejscu w Greccio wybudowano kościół. Pustelnia ta stała się punktem odniesienia dla tych, którzy chcieli przeżywać Ewangelię ze św. Franciszkiem, do tego stopnia, że nie tylko żył tu Jan z Parmy po zakończeniu swojego generalatu, gdy ministrem generalnym był Bonawentura z Bagnoregio, ale także inni bracia pragnący większej radykalności, w tym Stefan Molina w XVI wieku, będący inicjatorem reformy ścisłej obserwancji.
Obchody Bożego Narodzenia w Greccio stały się inspiracją dla plastycznych przedstawień żłóbka, wśród których wyróżnia się wykonany pod koniec XIII wieku przez Arnolfo di Cambio na zlecenie franciszkańskiego papieża Mikołaja IV dla rzymskiej bazyliki Matki Bożej Większej. Dopiero wieki później dzięki wysiłkom zakonnika z klasztoru Aracoeli w Rzymie zaczęto mówić, że św. Franciszek zbudował żłóbek i tak Greccio stało się pustelnią tego zglobalizowanego wynalazku. Wizyta Jana Pawła II w 1983 r., a ostatnio papieża Franciszka, potwierdziła i jeszcze bardziej rozpowszechniła tę franciszkańską intuicję.
